Misschien heb ik het mis

Ik denk dat het de meeste mensen is overkomen: al op jonge leeftijd kregen we – op ons nivo – uitgelegd hoe de wereld in elkaar zit. Misschien was het de bekende ‘Waarom’ fase wel. Maar ook zonder die vragen wil een ouder – ik ben er nu zelf één – graag zijn kind dingen leren en uitleggen.

Verhalen

Ik kreeg als kind een wereldbeeld aangeleerd. En eerlijk gezegd, zeker als het ging om verschillen met anderen, kwam dat indirect vaak neer op een verhaal dat uitlegde waarom wij aan deze kant van de streep het bij het juiste eind hadden en waarom zij aan de andere kant van de streep er naast zaten.

Misschien ergens nog best normaal. Onvermijdelijk misschien wel. Dat soort verhalen  helpen. Ze geven je als kind houvast bij het opgroeien.

Goed, bij mij was dat in ieder geval wel zo. Het gaf overzicht, een zekere veiligheid zelfs, omdat daarmee alles klopte. Het gaf een identiteit om uit te leven, een antwoord op de vraag waarom we hier zijn en een doel voor het leven. Het hielp met het bepalen wie mijn vrienden (en vijanden) zouden moeten zijn: mensen met vergelijkbare opvattingen, dezelfde kerk, een vergelijkbare achtergrond en daarbinnen het liefst dezelfde leeftijd, interesses, etc.

Omgaan met anders-denkenden

Ik heb het zelf het duidelijkste in de kerk gezien, maar het gebeurt eigenlijk overal: als je in aanraking komt met mensen die anders denken dan gaan we daar allemaal op een bepaalde manier mee om.

De eerste neiging is misschien wel om de ander over te halen. Hem of haar te helpen integreren in ‘de waarheid’ van mijn wereldbeeld.

Natuurlijk moet ik dan met sterke verhalen komen en in de strijd wordt er al gauw een schepje bovenop gedaan: voor je het weet regent het superlatieven of woorden als ‘echt’… (als in: echt verandering, echt goed, echt zo blij mee, echt bla bla bla).

Mocht de ander niet overstag willen, dan ga ik net zo goed de andere kant op hangen. Waar ik daarvoor nog mijn best deed om de ander mijn wereld binnen te trekken, stoot ik de ander af, als dat niet lukt. Hij is immers onredelijk, wil het gewoon niet begrijpen. Hij is vreemd of zelfs dom. Een vijand misschien wel…
(In sommige kerken is dat zelfs “onder de macht van de satan”).

Tolerantie

Natuurlijk, ik kan ook kiezen voor een wat tolerantere aanpak. Die ander mag er op zich best zijn, toch? We kunnen toch ook gewoon zwijgen over de verschillen en op zoek gaan naar de overeenkomsten? Laten we de strijdbijl begraven en met goede moed op zoek gaan naar overeenkomsten. Soms moet je even zoeken, maar je vindt altijd wel ergens een overeenkomst.

Misschien zou ik zelfs nog een stapje verder kunnen gaan en de hele wereld een hug geven. Want misschien zou ik wel tot de conclusie kunnen komen dat het allemaal op hetzelfde neer komt. Misschien valt het allemaal wel mee, denken we helemaal niet zo anders, maar geven we er hooguit maar wat andere woorden aan…

Ik heb altijd gelijk

Maar hoe ik me ook opstel, ik heb altijd gelijk. Bij de eerste 2 methodes heb ik gelijk en zit de ander er naast. Met het vleugje tolerantie zit de ander er natuurlijk ook naast, maar praten we daar gewoon niet over. En bij de laatste aanpak heb ik gelijk en in feite de ander ook.
Ik heb altijd gelijk….

Ja, zo was het eigenlijk wel, ja.

Maar hoe gaat dat eigenlijk als je overal aan twijfelt? Hoe gaat dat als je de veiligheid achter je hebt gelaten, niet meer die houvast ervaart en niet meer dat warme netwerk van gelijk-denkenden om je heen hebt?

Wat doe je eigenlijk in ‘niemandsland’?

Misschien heb ik het mis

Misschien wordt het tijd om het anders te benaderen. Ik merk dat mijn uitgangspunt steeds meer is “Misschien heb ik het mis“. Want natuurlijk heb ik – ondanks m’n twijfels – nog steeds wel m’n voorkeuren en opvattingen. Maar wordt het niet juist interessanter om te proberen die voorkeuren en opvattingen door de ogen van de ander te bekijken? Misschien ontdek ik met die bril op dan wel dat ik zelf eigenlijk vreemd en onredelijk ben…

Het goede nieuws 2.0?

Nee, niet om (weer) overtuigd te raken, me over te geven aan de waarheid van de ander. En ook niet om de grens op een andere plek te trekken.

Ik wil me alleen ook niet verstoppen in een veilig groepje twijfelaars. Voor je het weet wordt twijfelen het goede nieuws 2.0…

Nee, ik wil met respect omgaan met mijn eigen persoonlijke vragen. Maar dat kan niet alleen. Dan gaat het vast roesten. Voor het aanvaarden van mijn eigen vragen heb ik de ogen van de ander nodig. Die geven weer licht en frisse adem om mijn vragen aan te scherpen, levend en in beweging te houden.

Luisteren

Hoe moeilijk ik het soms ook vind, wil ik blijven luisteren naar de ander. Naar jou. Je mag zelfs bij mijn zere plek komen, als je ook naar mij wil luisteren. Luisteren is respect. Luisteren is liefde.

 

20 gedachten over “Misschien heb ik het mis”

  1. Sterk! Ik vind deze blog een uiting van ultieme kwetsbaarbeid. Eerlijk zijn tot het pijn doet, zo ken ik je. Niet altijd fijn, maar het brengt uiteindelijk veel moois!!

    Je bent een kunstenaar met woorden in mijn ogen. Kunstig hoe je je gedachten in woorden kunt vatten. Ik ben trots op je!

    Geliked door 3 people

  2. Ik wil graag even reageren op het puntje “niemandsland”.
    Voor mij geeft dat “niemandsland” eigenlijk onbeperkte mogelijkheden en tegelijkertijd ben je nergens aan gebonden.
    Ik behoor tot geen enkele groep of denksysteem. Mijn eigen visie hou ik voor mezelf, tenzij men er uitdrukkelijk naar vraagt. (daarom zit ik anoniem op het internet) De voordelen van “niemandsland”, zijn dat je nergens aan gebonden bent, je hebt meer bewegingsruimte. Je hebt geen verplichtingen of gewoontes die je moet volgen. Je kan bij elke groep of denksysteem binnenwandelen, want je veroordeelt niets en je houdt je visie voor jezelf. Het zijn dus geen ‘vrienden’ waar je aan vastklampt, maar het zijn ook geen ‘vijanden’. Je kan elk moment een nieuwe weg inslaan. Voor mij is “niemandsland” vrijheid. Waarom moet je perse ergens bij horen?
    Natuurlijk moet je in “niemandsland” een goeie vriend van jezelf zijn. Als je niet met jezelf alleen kunt zijn, is “niemandsland” misschien de “hel”.
    Misschien is datgene waar de meeste bang voor zijn net de bevrijding.

    Vriendelijke groet

    Geliked door 2 people

  4. Wow, wat een mooi stuk weer!
    En idd bizar overeenkomend met wat ik gister plaatste. 🙂 http://dogmavrij.nl/2016/01/22/twee-grote-nadelen-van-groepsloyaliteit/

    Het zal vast niet de laatste keer zijn dat we over ongeveer dezelfde dingen schrijven. En zeker ook dit onderwerp komt, in elk geval bij mij, niet voor het laatst voorbij!

    Ik zeg van mezelf altijd dat ik maar wat dwarrel. Geen vast plekje heb. Hoef ik ook niet meer. Gewoon me laten meevoeren en genieten van het uitzicht vind ik eigenlijk wel genoeg.

    En soms dwarrel ik neer in een hoekje om daar even te blijven en soms stijg ik ineens hoog op om met alles wat ik ben de schittering van het zonlicht te vangen en uit te stralen.

    In wezen blijf ik steeds gelijk, net als de zon.

    En ergens vind ik dat heel geruststellend. Dat deze dingen niet afhankelijk zijn van onze wel of niet juiste kijk erop. 🙂

    Geliked door 2 people

  5. Hee hoi DD, ik ga het hier ook meer volgen 🙂 . Herkenbaar weer! Ja, de ellende is dat je aan de ene kant de ander wel vrij kon laten, maar ja, dan had je weer die teksten van: ‘Wie niet voor Mij is is tegen Mij” en dat maakte het ook weer lastig om de ander vrij te laten..want er was echt geen optie dat wij geen gelijk hadden..
    Grappig, ik zeg meestal: ik ‘strompel’ zo’n beetje, maar ‘ik dwarrel’ klinkt al stukken lieflijker!
    Ja maar weet je, je gaat toch met alles zo’n beetje zoekend/dwarrelend/strompelend door het leven? Ook in de opvoeding van je kinderen heb je toch ook geen Grote Waarheid? Je weet waar ongeveer je grenzen liggen en daartussendoor zoek je en stel je bij en breng je wat nuances aan, maar je hebt toch geen vaste richtlijnen.
    Vroeger, toen de mijne peuters waren, dacht ik: o help!! Als ze maar nooit een piercing en een tatoeage nemen! Of homo worden! (Kun je nagaan! vreselijk om terug te lezen, dat dat het ergste was….blij dat ik hier anoniem ben…:( )
    Nu is dat het laatste waar ik me druk om maak (al ben ik wel blij dat ze geen tattoo hebben 🙂 )

    Het lijkt mij persoonlijk helemaal niet erg om vraagtekens te zetten bij wat je doet en waar je staat, of bedoel jij dat je dan niks meer vindt? ik zeg zelf: ik denk er nu ongeveer zo over, maar geen idee waar ik volgend jaar sta.
    (heengedwarreld ben:) )
    Maar het is wel waar dat het groepsgevoel ook een warm bad kan zijn, zoiets zegt Internettoerist. Dat moet je niet perse ‘nodig hebben’ is de kunst. Het fijnste is als je mededwarrelaars hebt, zoals hier en op Inge’s blog 🙂 🙂

    Geliked door 2 people

  6. Hallo DD.,

    Hoe rijm je onderstaande zinsneden,

    “Maar wordt het niet juist interessanter om te proberen die voorkeuren en opvattingen door de ogen van de ander te bekijken?”
    “Voor het aanvaarden van mijn eigen vragen heb ik de ogen van de ander nodig.”
    “Je mag zelfs bij mijn zere plek komen,”

    met dat je geen kritiek en discussies op je blog wil en mij min of meer verzoekt ergens anders mijn heil te zoeken?

    Vr.gr.,

    GROBBO

    Like

    1. Hi GROBBO.
      Wat ik bij jouw reacties tot nu toe maar moeilijk kan bespeuren is de wil om te luisteren en respect voor mensen zoals ik of anderen die reageren. Dat is voor mij cruciaal hier.

      Het komt tot nu toe op mij wat bot en betweterig over in een zoektocht naar discussie. Daar bescherm ik mijn zere plekje inderdaad voor en heb ik dus geen behoefte aan hier.

      Het zal de eerste keer echter niet zijn dat de mensen die gelijk kritiek uiten, daarmee eigenlijk hun eigen zere plekje verbergen.
      Wat is jouw verhaal? Waar zou jij het mis kunnen hebben?
      Mvg
      Divine Decay

      Geliked door 2 people

      1. Hallo DD,

        In tegenstelling tot wat niet bespeurt luister en lees ik wat een ieder te vertellen heeft en heb ik in principe respect voor iedereen (behalve Henk K) die open en eerlijk reageert zonder op de man te spelen.
        Ik heb echter geen respect voor religie en blijkbaar heb je daar een probleem mee.

        Verder heb vooralsnog geen idee waar ik het mis zou kunnen hebben. Dat is dan aan jullie om dat aan mij te laten zien. Overtuig me van mijn “verkeerde” visie.
        Mijn verhaal zal ik zo wel even posten.

        Vr.gr.,

        GROBBO

        Like

    2. Beste Grobbo,

      Het mooie aan Divine Decay is dat hij alles overdenkt en overweegt. Hij durft zijn eigen visie in vraag te stellen en luistert naar andere visies. Maar hij laat zich niet zomaar iets aanpraten. Hij luistert, maar hij neemt niet zomaar een andere visie aan. Dat vind ik wijsheid.
      Moest hij echt geen kritiek kunnen verdragen op zijn blog, dan zou hij waarschijnlijk al jouw reacties verwijderen en jou de toegang blokkeren. Maar dat doet hij niet. Dat getuigt van openheid.

      Vriendelijke groet

      Geliked door 1 persoon

      1. Beste internettourist,

        Vervang in je reactie de naam Divine Decay door GROBBO en je hebt mij ook precies juist getypeerd.

        Vr.gr.,

        GROBBO

        Geliked door 1 persoon

  7. Leuke blog! Het is inderdaad een hele omschakeling van “ik weet het wel” naar “ik weet het niet”. Dat is erg tegennatuurlijk; we willen graag antwoorden hebben een positie kiezen. Je blog is ook goed leesvoer voor de zondagochtend 😉

    Geliked door 1 persoon

  9. Hallo DivineDecay,

    Je bent me al op andere plekken tegengekomen, dus wellicht ken je mijn verhaal al. Ik heb ook wel een vraag, het is in feite steeds dezelfde vraag die ik her en der weer in andere vormen stel. Vooral om zaken te begrijpen. Er is zo’n ‘twijfelgolf’ gaande in wat zo grofweg de achterban van de EO en ND is. Dus grofweg CGK, NGK, GKv en grote delen van de Evangelische beweging. Volgens mij is het qua vorm heel goed vergelijkbaar met de ontwikkelingen die de katholieke Kerk en de voorgangers van de PKN in de jaren ’60-’70 hebben doorgemaakt (het is, zou ik dan denken, eigenlijk de beweging die mijn ouders gemaakt hebben), maar is dat pas veel later in voornoemde denominaties doorgedrongen omdat ze relatief afgesloten waren van de mainstream in Nederland.

    Enfin, wat ik lastig vind om te begrijpen, is dat ik zelden zie dat de optie van katholiek-worden serieus overwogen wordt. Terwijl dat puur verstandelijk toch een optie zou kunnen zijn als men de boel wil heroverwegen en God nog niet meteen buiten de deur wil zetten. 😉 Lolbroek Jaap van Broodje Paap noemt het wel eens ‘het laatste taboe’. 😉 http://dwazeschare.nl/2014/06/04/het-laatste-taboe/ Maar de Reformatie hád nu eenmaal een soort relatie met de katholieke Kerk en ging uit van een soort ‘voorspelling’; de katholieke Kerk zou spoedig afsterven en er zou één voortgezette, zichtbare Kerk ontstaan rondom de Bijbel. Het tegendeel is gebeurd. Omgekeerd is er vanuit katholieke hoek weldegelijk de ontwikkeling voorzien die nu in de Reformatie bezig is. Natuurlijk heeft de katholieke Kerk ook met ontkerkelijking te maken, maar die is toch anderssoortig en trouwens ook geen wereldwijd verschijnsel.

    Heb jij daar een gedachte bij?

    Like

  10. Hi Anthony

    Dank voor je reactie! Dank voor het delen van je vraag met jouw eigen analyse. Ik zelf herken je verhaal niet echt en zal open proberen uit te leggen waarom.

    In mijn ogen is twijfel iets van alle tijden.
    In de afgelopen, zeg 50 jaar, zijn we als mensen wel meer open geworden, durven we meer dingen (zoals twijfel) bespreekbaar te maken en kunnen we ons ook breder laten informeren dan alleen door de eigen kerkleider… (denk bijv. aan internet, social media, blogs). M.i. is dat goed en ik zie het niet als een tijdelijke golf, maar als een alsmaar toenemende trend.

    Georganiseerde religie heeft twijfel m.i. altijd ingekaderd en bij veel kerken/stromingen is er geen ruimte voor. In ieder geval niet als het “de kern van het geloof betreft”. Zolang het maar niet de stokpaardjes van de kerkleider zijn, wordt het gedoogd. En zelfs de meeste liberale kerkleiders zullen je m.i. glimlachend verzekeren dat je aan alles mag twijfelen, maar dat God nooit aan jou twijfelt.
    Als je je daardoor gerust laat stellen twijfel je m.i. niet echt. Het wordt nu alleen op het “meta-level” ingekaderd…

    Mijn twijfel heeft niets te maken met een kerk stroming. Daar heb ik totaal geen interesse meer in. Het ligt voor mij dieper dan dat. Mijn twijfel gaat meer om wie of wat God is, en daarbij niet zozeer om tot een goede definitie te komen of zo, maar meer: als er al wat is, hoe en waarom zou dat iets voor mijn leven betekenen?

    Katholiek worden spreekt mij persoonlijk niet aan, al begreep ik dat katholiek ‘gewoon algemeen’ betekent, dus misschien ben ik het al. Ik ben immers maar ‘gewoon’ en ‘algemeen’. 😉
    Ik ben jouw reacties inderdaad al meer tegen gekomen. Tot nu toe kom je op mij over als een soort ‘Katholiek evangelist’ die probeert aannemelijk te maken dat Katholiek worden een hele goede optie zou zijn. Mij persoonlijk spreek je daarmee niet aan. Ik heb interesse in jouw reacties en wie jij bent, maar als je komt om de katholieke kerk te promoten, verspil je aan mij je tijd.

    Ik nodig je uit om jouw gedachten te delen over mijn blogs of ze te bevragen. Ik ben geinteresseert in hoe het bij jou over komt, jouw gezichtspunt en jouw vragen.

    Mvg,
    Divine Decay

    Geliked door 2 people

  11. Interessant hoe we bij dezelfde vragen uitkomen, met en zonder religieuze achtergrond. Je hebt goed helder beschreven hoe het een haast onmogelijk koorddansen is, om geen dogma te willen en dus ook geen anti-dogmatisch dogma.

    Je wilt geen blind geloof in jezelf, anderen, God, of zelfs maar in de twijfel, maar helemaal zonder geloof voel je je verloren in onzekerheden, is er niets meer om ook maar iets in het bestaan op te funderen.

    Eigenlijk ben ik nu aan het beschrijven hoe ik het zelf ervaar, maar ik herken daarbij veel in wat je schrijft. Je komt tot een “zachte”, empathische slotsom, dat geeft mij een vriendelijk en toch tegenstrijdig gevoel. Enerzijds zo “goed”, zo zeer wat ik ook wel wat meer mag doen, anderzijds op de helling naar zelfopoffering, naar toch weer de naastenliefde als hoogste deugd.
    Misschien vraag ik me af of je naar jezelf luisteren niet minstens gelijk mag stellen aan het luisteren naar de ander. Het is hoe dan ook via jezelf als je naar de ander luistert. Als je dan niet goed naar jezelf geluisterd hebt, kan het zijn dat je ongehoorde zelf je voor de gek houdt bij het luisteren naar de ander. Opnieuw schrijf ik vanuit hoe ik dit zelf ervaar, en ben benieuwd hoe dat voor jou is…

    Geliked door 1 persoon

  12. Ja, mooi gezegd, Bianca! Thanks!!!
    Ik voel ook die tegenstrijdigheid. En misschien “moet” dat ook wel…
    Nee, ik ben niet die vriendelijke en alleen maar op naastenliefde gerichte persoon… (al hoop ik soms misschien nog wel dat anderen me zo zien?)
    Ik ben vaak genoeg een gewone ego-tripper.,, maar wel eentje die ergens soort van aanvoelt dat er iets is met “liefde” en “verbinding”. Iets groots, iets dieps en iets levends.
    Ik denk dat luisteren een voorzichtige stap in die wereld is. En ja, zo zie ik het ook: Luisteren naar de ander kan alleen via jezelf… en de ander echt horen kan alleen met ‘een gehoorde zelf’.
    Nu nog proberen dat ook te leven! Met vallen, strompelen en hier en daar wat stapjes.

    Geliked door 1 persoon

  13. @Divine Decay De reden dat ik jou blogs en ook die van min of meer gelijkgestemden, bezoek, is omdat ik het maar lastig vind om -nog los van alle eventuele oneensheden- (ex-)Evangelischen te begrijpen. Ik respecteer uiteraard grenzen die aangegeven worden, maar ik hou ook van transparantie. Dus, vanuit dat laatste oogpunt; de reden dat ik de vraag stel waarom het katholiek geloof niet ook als een optie wordt overwogen als alles toch opnieuw tegen het licht wordt gehouden, heeft inderdaad ook met mijn eigen vooronderstellingen te maken. Ik denk dat ook als ik me zou inleven in een ras-atheïst de katholieke Kerk nog de minst slechte papieren heeft, daar waar het gaat om openbaringsreligies. En omgekeerd; ik zou het ontzettend lastig vinden om, als die Kerk dan uit het plaatje zou verdwijnen, überhaupt nog in een openbarende God te geloven en als God zich niet geopenbaard heeft, dan is voor mij de godsvraag tamelijk irrelevant. Áls hij dan al zou bestaan, dan zou hij een ‘ding’ zijn of een kracht. Zoiets. Ik denk niet dat ‘evangelist’ een goede beschrijving zou zijn voor wat ik doe. ‘Apologeet’ misschien eerder en dat is precies het tegenovergestelde. Maar ook dát woord zou verkeerd verstaan kunnen worden. Kijk, wat ik bij Evangelischen vaak merk, is dat ze een soort relativisme hanteren daar waar het gaat om Christenen. Maakt niet uit wat ze geloven, als ze maar ‘JezusChristusbelijdenalshunenigeverlosser’, dán is er heel veel mogelijk, maar zodra dát wordt losgelaten, is het foute boel. Mijn katholieke referentiekader is een totaal andere. Ik zou er, om maar een voorbeeld te geven, vanuit mijn geloof geen enkel probleem mee hebben om iemand die Evangelisch is en die de katholieke Kerk als optie uitgesloten heeft, te adviseren (als men mijn mening zou vragen uiteraard 😛 ) om dan maar agnost te worden. Ik denk oprecht dat dát dan beter zou zijn.

    Waar ik me eerder grote zorgen over maak, is het individualisme in deze maatschappij en trouwens überhaupt over de maatschappij als zodanig. Ik denk dat ‘ie aardig in z’n voegen begint te kraken. En op dat punt hebben we dan misschien weer wél wat aansluiting, ik vind het dus erg belangrijk om banden te smeden, om lijntjes open te houden. Daarbij staat transparantie voor mij voorop. Als je duidelijk hebt op welke punten je van mening verschilt, of meer; wat buiten de discussie staat, dán biedt dat ruimte om samen te werken en naar elkaar toe te groeien op de gebieden waar wél samenwerking mogelijk is. Dat is het verhaal in het kort.

    Wat betreft mijn persoonlijke dingen, ik heb er her en der al wel wat over gezegd, ik weet niet of je dat ook gelezen hebt? 🙂

    Like

  14. Hi Anthony,
    Ik lees dat je reageert omdat je (ex) evangelischen wilt begrijpen, maar toch – om mee te gaan met je voorstel over transparantie – krijg ik het idee dat je niet echt reageert om te luisteren, maar om je eigen punt te maken over “de minst slechte kaarten van de katholieke kerk”, dat je jezelf als apologeet ziet en allerlei dingen die jij bij Evangelischen ziet…
    Ik wil daar best naar luisteren hoor, maar misschien moeten we het dan even bij jou houden?
    Ik heb de indruk dat je mij eigenlijk vraagt om jou te begrijpen en uit te komen bij “methode 3 of 4” van de blog post zelf (heb je die eigenlijk gelezen?)…
    Wat kan ik voor je betekenen?

    Ik heb hier en daar wat reacties van je gezien, maar jouw verhaal ken ik niet. Is er misschien een link naar waar je je verhaal al een keer gedaan hebt of zou je het hier willen delen?

    Mvg
    Divine Decay

    Like

Plaats een reactie